നാം ഒരു ക്ഷേത്രത്തിൽ പ്രവേശിക്കുമ്പോൾ ശ്രീകോവിലിന്റെ കവാടത്തിൽ ഇരുവശവുമായി കല്ലിലോ, മരത്തിലോ തീര്‍ത്ത വലിയ ശില്‍പ്പങ്ങള്‍ കാണാം. ദ്വാരപാലകർ എന്നാണ് ഇവർ അറിയപ്പെടുന്നത്. ആരാണ് ദ്വാരപാലകർ? ഒരു ക്ഷേത്രത്തിൽ അവർക്കുള്ള പ്രാധാന്യം എന്താണ്?
ഒരു ക്ഷേത്രത്തിൽ ദേവനോ ദേവിയോ എന്തുമായികൊള്ളട്ടെ പ്രതിഷ്ട. ആ ക്ഷേത്രത്തിലെ ശ്രീകോവിലിനു മുന്നിലെ കവാടത്തിൽ അല്ലെങ്കിൽ വാതിലിനിരുവശത്തും ആയുധധാരികളായി നിൽക്കുന്ന, ദേവന്റെയോ ദേവിയുടെയോ കാവല്കാരാണ് ദ്വാരപാലകർ. ഓരോ തവണ ശ്രീകോവിലിനകത്തു പ്രവേശിക്കുമ്പോളും തന്ത്രി അല്ലെങ്കിൽ പൂജാരി ദ്വാരപാലകരുടെ അനുവാദത്തോടെ ശ്രീ കോവിലിനു മുമ്പിലായി സ്ഥാപിച്ചിരിക്കുന്ന മണി മുഴക്കുന്നു. താൻ അകത്തേക്ക് പ്രവേശിക്കുവാൻ ദ്വാരപാലകർ അനുമതി തന്നു എന്ന് ദേവനെയോ ദേവിയെയോ അറിയിക്കുവാനുള്ള ശബ്ദ സൂചികയാണ് ഈ മണിനാദം. അതിനുശേഷം മാത്രമേ ശ്രീ കോവിലിനകത്തുള്ള മൂല വിഗ്രഹം സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന ഗർഭ ഗൃഹത്തേക്ക് പ്രവേശനം പാടുള്ളൂ.
ദിവസവും നട തുറക്കുന്നതിനു മുമ്പ് പൂജാരി ശ്രീ കോവിലിനു മുമ്പിലുള്ള ദ്വാരപാലകരെ സ്വാഷ്ടാംഗം നമസ്കരിക്കുന്നു അതിനുശേഷം മണിനാദം മുഴക്കി ശ്രീലകത്തിനുള്ളിലേക്ക് പ്രവേശിക്കുകയും പിന്നീടുള്ള പൂജാദി കർമ്മങ്ങളിലേക്ക് കടക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. ക്ഷേത്ര-താന്ത്രിക വിധി പ്രകാരം ദ്വാരപാലകരെയും അവർക്കുള്ള പ്രാധാന്യത്തെയും കുറിച്ച് ഇപ്രകാരമാണ് പറയുന്നത്. പുരാണ കഥകളില്‍ ക്ഷേത്രത്തില്‍ കുടികൊള്ളുന്ന മൂര്‍ത്തികളുടെ കാവലാളുകള്‍ അല്ലെങ്കില്‍ പ്രധാന പോരാളികളായി ആരെയാണോ പ്രതിപാദിച്ചിരിക്കുന്നത് അവരായിരിക്കും പ്രധാനമായും ക്ഷേത്ര കവാടത്തിലെ ദ്വാരപാലകര്. മഹാക്ഷേത്രങ്ങളില്‍ നിരവധി ദാരുശില്‍പ്പങ്ങള്‍ ഉണ്ടാവാം. എന്നാൽ ദ്വാരപാലകര് ഇല്ലാത്ത സാധാരണ സോപാന പടിക്കെട്ടുകളും ചില ഗ്രാമക്ഷേത്രങ്ങളില്‍ കണ്ടുവരുന്നു.
ഭഗവാന് നാരായണന് (ശ്രീകൃഷ്ണന്) ദ്വാരപാലകര് 8 ആണ്.യഥാക്രമം ഇവര് ഇപ്രകാരമാണ് ശ്രീ കോവിലിനു മുന്നിലിരുവശത്തും വലതുവശത്ത് ചന്ണ്ടന് ഇടതുവശത്ത് പ്രചന്ണ്ടന് എന്നീ പേരുള്ള ദ്വാരപാലന്മാരും പിന്നീട് ശ്രീകോവിലില് നിന്ന് ആദ്യത്തെ കവാടത്തില് വലതുവശത്ത് ശംഖോടനും ഇടതുവശത്ത് ചക്രോടനും അവിടെ നിന്നും രണ്ടാമത് കവാടത്തില് ഇരുവശത്തും ജയന് ഇടതുവശത്തും വിജയന് വലതു വശത്തും അവിടെനിന്നും അടുത്ത കവാടത്തില് ഭദ്രയന് ഇടതു വശത്തും സുഭദ്രയന് വലതു വശത്തും പിന്നീടുള്ള നാലാമത്തെ കവാടത്തില് അതായത് ചുറ്റമ്പല വാതിലിനിരുവശത്തു ഇടതു ദാത്രിയെന്നും വലതു വിദാത്രിയെന്നും പേരുള്ള ദ്വാരപലകരാണ്.
ശ്രീ മഹാദേവനു ദ്വാരപാലകര് 2 പേരാണുള്ളത് അവര് യഥാക്രമം വിമലന് ഇടതു വശത്തും സുബാഹു വലതുവശത്തും ദ്വാരപാലകന്മാറായി നില്കുന്നു. ദേവിക്ക് ( ശ്രീപരമേശ്വരിയോ ശ്രീലളിതാംബികയോ) ദ്വാരപാലകരു 2 പേരാണുള്ളത് ശംഖനിധി ഇടതു വശത്തും പദ്മനിധി വലതു വശത്തും നിലകൊള്ളുന്നു. ശ്രീ ഗണേശന് വിഘ്നേശ്വരന് വികടന് ഇടതു വശത്തും ഭീമന് വലതു വശത്തും എന്നീ രണ്ടു ദ്വാരപാലകരുമാണ്. എന്നാല് സുബ്രമണ്യ സ്വാമിക്ക് 4 പേരാണ് ദ്വാരപാലകര്. ശ്രീകോവിലില് ഇരുവശത്തും ജയ-വിജയന്മാർ ഇടത്-വലത് വശത്തു ദ്വാരപാലകർ ആയും പ്രവേശന കവാടത്തില് ഇടത്-വലത് വശത്തായി സുദേഹൻ സുമുഹൻ എന്നീ ദ്വാരാപാലകന്മാരുമാണ് നിലകൊള്ളുന്നത്. ശ്രീ ഭൂതനാഥനായ അയ്യപ്പന് ദ്വാരപാലകർ 2 ആണ്. കൊച്ചു കടുത്ത സ്വാമി ഇടതും വലിയ കടുത്ത സ്വാമി വലതു വശത്തുമായി പൊന്നമ്പല നട കാത്തുസൂക്ഷിച്ചു കൊണ്ടു നിലകൊള്ളുന്നു.
കടപ്പാട് – http://jyothishavartha.com.
Tech Travel Eat
